Met “Aldus Sybren” schreef Meinderts een semi-autobiografische roman over een transgender-man. Het boek begint in de Nederlandse luchthaven, waar Sybren Smeding na 20 jaar in de Verenigde Staten te hebben gewoond, net is geland.
“Terugkijken op een reis is een spookachtige gewaarwording. Hoe scherp omlijnd de herinneringen ook, de plaats van vertrek lijkt altijd gedroomd”Van bij het begin van dit boek bestaat er geen twijfel over: Sybren heeft een oud paspoort bij zich, waar zijn meisjesnaam nog op staat. En dus ook een fout rijksregisternummer. Hij kan tijdelijk bij zijn oom logeren, die hem ook een baan bezorgt. Sybrens terugkeer naar Nederland verloopt niet vlekkeloos, en daar is de relatie tussen hem en zijn oom niet vreemd aan: Hij heeft twee jaar geleden, toen Sybren pas met hormoontherapie begon om te kunnen zijn wie hij altijd is geweest, zijn vrouw verloren, en dacht dat met Sybren een stukje van haar terug in zijn huis zou zijn. Hun contact loopt dan ook zeer stroef.
Al snel vindt Sybren via een collega op zijn werk, een eigen stekje, en vanaf dan kan de lezer zich onderdompelen: in hoe Sybren zoekend is naar hoe Nederland is, en hoe hij zijn leven als single homoman zal leiden. Hij gaat fitnessen, wordt verliefd op Jeffrey, een jongen die daar werkt, maar vindt het ontzettend moeilijk om uit te leggen dat hij geboren werd met het lichaam van een meisje.
Dat zoekende naar wat en hoe blijft een constante in het boek. Afgewisseld met hoofdstukken die “Brechtje” als titel hebben, waarin we kijken naar Sybren’s jeugd in Amerika, als meisje, en hoe zij worstelt met haar lichaam, dat niet bij haar hoort.
Deze hoofdstukken worden verteld met een grote vanzelfsprekendheid: in het eerste stuk vinden we de kleine Brechtje terug, die met haar moeder in het peuterzwembad speelt, en waar ze zich afvraagt waarom zij een bovenstukje aan moet: de jongens dragen toch ook alleen maar een zwembroek? En dus gaat het bovenstukje spelenderwijs uit. “Weg”.
We zien Brechtje zich doorheen het boek ontwikkelen, maar merken op dat ze zeer eenzaam is: als haar klasgenootjes besluiten om een geheime club op te richten, vindt Brechtje dit erg leuk, en is ze blij dat ze mag meedoen.
Het schrijnt echt als zij later wordt weggestuurd, “om iets te raden wat de anderen bedacht hebben”. Wat volgt, komt keihard binnen: het wachtwoord om de club binnen te komen werd veranderd, en Brechtje mag er niet meer bij. Omdat ze een houthakkershemd droeg, omdat ze dat mooi vindt, vinden de anderen haar een freak.
“Aldus Sybren” is een zeer levendig verteld boek. Doorheen het hele boek waart het thema transgender, omdat de auteur van dit boek zijn levensverhaal wilde vertellen. Je kan het ook lezen als een verhaal over zoeken naar wie je bent, of als een verhaal over vriendschap en liefde, ook tussen ouders en kinderen. “Ik mis het kleine meisje net zo erg als het kleine jongetje dat je nooit hebt kunnen zijn” is iets wat Sybren’s moeder aan Sybren zegt tijdens een gesprek tijdens de kerstperiode die hij in Amerika doorbrengt. Dat hij ook daar af en toe zal moeten vertellen dat hij vroeger een meisjeslichaam had, is iets wat sommige mensen van toen heel erg moeilijk kunnen verteren.
“Ik mis het kleine meisje net zo erg als het kleine jongetje dat je nooit hebt kunnen zijn”Behalve een heel fijne collega, Jan, is er na een galerie-avond waar ze samen naartoe gaan, ook een schoolvriend van Jan: Olivier. Sybren en hij krijgen iets ongelofelijk mooi samen. Olivier is echter een workaholic, die zijn werk – hij illustreert onder andere kinderboeken – op dezelfde lijn zet als zijn relaties, en meer dan eens kan de lezer samen met Sybren denken: “Dit loopt niet goed”. En toch. Een boek over hoe het verdergaat tussen Sybren en Olivier: het zou mooi zijn. Of gewoon nog meer over het leven van Sybren. Alleen: met grote verwachtingen zou dat alleen maar een tegenvaller zijn…
Kortom: “Aldus Sybren” is een absolute aanrader!
Aldus Sybren / Micha Meinderts.- Amsterdam : Pepper Books, 2016.- 342p.- ISBN 978 90 2060 839 7 - 16+