vrijdag 9 november 2012

Dag Sinterklaas: nu ook leesbaar!

Half november, bijna tijd voor Sinterklaas.  20 jaar geleden werd de eerste aflevering van “Dag Sinterklaas” uitgezonden: een reeks waarin Bart Peeters het wat naïeve jongetje was, dat het hulpje van de Sint en Zwarte Piet werd, in ruil voor antwoorden op vragen als: “Hoe heet het paard van Sinterklaas?”  “Waar woont de Sint?”. 

De reeks vloeide uit de pen van Hugo Matthysen, die ook tekende voor het onsterfelijke Kulderzipken” en “Zingaburia”.
Dit Vertelboek bundelt wat op televisie te zien was nu in een boek. 

Eerdere versies van dit boek waren er in 1993 en 2007, geïllustreerd door Jan Bosschaert.

Het is nacht, en Bart, een kleine jongen, ligt wakker in bed.  plotseling beginnen zijn twee pantoffels tegen hem te praten: zij weten waar de Sint woont!  Bart moet hiervoor op de fiets, richting een plek waar een rode bus op hem zal staan wachten.  De bus zal hem naar een wei brengen, waar een stier in zal staan, die een beetje raar praat.  Hugo Matthysen zou zichzelf niet zijn, mocht hij de stier ook echt in dialoog laten gaan met Bart: “Ben jij een stier die een beetje raar praat? (…)” “Een zdier tie een peetje raar braat?  Ik pegrijp niet wat je petoelt” (…)  Eens de wei uit, zal Bart een heuvel zien, met daarop een kasteeltje.  Daar woont de Sint!

Het boek begint als een feestje om te lezen, wat veel te maken heeft met het feit dat je voelt dat Matthysen zich voor deze “geschreven versie” van zijn televisiereeks ook heeft uitgeleefd.  Pratende pantoffels en raar pratende stieren, het is hem allemaal op het lijf geschreven, en Matthysen kan het de lezer nog laten geloven ook.  Ook op de vraag “Hoe heet uw paard, Sinterklaas?” waarop Zwarte Piet antwoordt: “Slechtweervandaag”.  Waarop Bart zegt Bart dat het “wel een beetje koud is vandaag”.
Dit Vertelboek gaat verder een heel klassiek Sinterklaasboek vormen, waarin kinderen alles kunnen terugvinden over wat ze over Sinterklaas willen weten: waar woont hij?  Zijn er dit jaar stoute kinderen?  En laat ik u geruststellen: volgens Sinterklaas zijn er ook dit jaar GEEN stoute kinderen.  Ze zijn allemaal braaf tot zelfs uitzonderlijk braaf.

De vraag die echter een beetje moeilijker is om te stellen, voor Bart althans, is of de Sint ooit al eens verliefd is geweest.  Maar dat is zonder Zwarte Piet gerekend, die Bart maar al te graag wat op weg wil helpen om het de Sint te vragen. 
Hier merk je dat ook Zwarte Piet een oerklassieke rol krijgt toebedeeld, waar ook Matthysen niet van afwijkt: die van een ietwat ondeugend iemand, die opkijkt naar de Goedheilige man die Sinterklaas is, ook in het “Vertelboek Dag Sinterklaas”.  Zwarte Piet speelt bijvoorbeeld samen met Bart dat ze Sinterklaas en Zwarte Piet zijn, waarbij Zwarte Piet de rol van Sinterklaas op zich neemt.  Dat de rollen nu omgekeerd zijn, is iets waar Bart een beetje aan moet wennen: hij moet Zwarte Piet nu aanspreken met “Sinterklaas”, terwijl Zwarte Piet zich te pletter amuseert met het inleven in zijn rol: hij vind Sinterklaas soms een beetje onbeleefd, en zou hem graag iets vaker “dankjewel Zwarte Piet” horen zeggen.  Vaak zegt de Sint alleen “hm”, of hij deelt bevelen uit. 

Sinterklaas kuiert bijvoorbeeld ook, in plaats van te wandelen, hij heeft een schoorsteen, die Zwarte Piet alleen maar om de Sint een beetje te pesten consequent “schouw” noemt, rijdt op een rijwiel in plaats van op een fiets.  (Maar het liefst rijdt Sinterklaas op zijn paard Slechtweervandaag, natuurlijk).

Marjan Van den Berghe maakte voor dit vertelboek bij elk verhaal enkele kleine tekeningen in blauwige tinten, die het boek een beetje aan een stripverhaal doen denken.  Ze passen wonderwel bij de soms gekke vondsten van Hugo Matthysen.
Het “Dag Sinterklaas: vertelboek” is een welkome aanvulling op de soms brave verhalen die er over de Sint al verschenen zijn.  Sinterklaas en Zwarte Piet hebben geen onmogelijke bochten meegekregen waardoor ze meteen helemaal anders zijn dan hoe we De Sint en Zwarte Piet kennen, hun rol blijft wat hij is, met Zwarte Piet als ondeugend, en Sinterklaas als goed, met al zijn kleine verdrietjes.  Dat het een afgeleide is van het televisieprogramma dat elk jaar opnieuw wordt uitgezonden, is goed voor de verkoopcijfers.  Boeken bij televisieprogramma’s scoren namelijk nogal eens.  Het “Dag Sinterklaas: vertelboek” mag dan al afgeleid zijn van het televisieprogramma, dat is zonder de schrijfkunsten van Matthysen gerekend, en ook de illustraties van Marjan Van den Berghe bieden de lezer dat ietsje meer, wat het boek zeker los van het televisieprogramma leesbaar maakt.

Dag Sinterklaas : Vertelboek / Hugo Matthysen ; Marjan Van den Berghe.- Antwerpen: Vrijdag, 2012.- 64p.: ill.- ISBN 978 94 600 1178 8 - 7+