zondag 2 maart 2008

Dulle Griet / Geert De Kockere ; Carll Cneut

Griet, Dulle Griet, werd geboren als Greetje. Dat was ze ook: een Greetje, een heel lief kind. Langzaam verandert ons Greetje echter in Greet, om later een Griet, een Dulle Griet te worden. “Nee” zeggen haar ouders, “nee” roepen haar ouders. Maar Griet roept dubbel zo hard terug: “Jawel!” Ze rukt bloemen uit, met wortel en al. Of ze duwt mensen van een toren, waarna ze verbaast staat te kijken naar wat er van die mensen overblijft. Niemand houdt van Dulle Griet,en je zou voor minder. Dat maakt Griet nog bozer, nog kwader. “Loop naar de hel” roepen de mensen. En dat heeft Griet goed gehoord. Ze vertrekt. Opzoek naar de duivel, of hij haar hebben wil…

Is dit een mooi boek? Allerminst. Toch is dit mijn tweede tip in mijn eigenzinnige “mooi” boekenlijst voor de jeugdboekenweek 2008. Het is een bitter, boos boek, met een boos personage erin. Toch had ik ook mededogen met het personage dat De Kockere en Cneut hier samen op een meesterlijke manier neerzetten : Wanneer Griet op haar toren kijkt naar wat ze heeft aangericht – ze kijkt wat er overblijft van de mensen die ze voor het plezier van een toren duwde – het is knap: je ziet Griet bijna overhellend, met toch wel een geschrokken – of is het verbaast? – uiterlijk, kijken naar wat ze gedaan heeft. Op andere prenten zie je dan weer mensen rondhossen, en boos zijn op die Dulle Griet.
Je volgt Dulle Griet op haar tocht richting hel. Onderweg ernaartoe, ruik je verderf, en zie je mensen rondzeulen, of wat er nog van hen overblijft, met boten op hun rug. Mensen met vissenkoppen. Vissen of wat er van overblijft, die op het land rondkruipen en mensen opvreten. In de hel stinkt het nog erger dan buiten. Naar halfverteerde mensen.
Griet roept op de duivel, of hij haar hebben wil. Maar een antwoord krijgt ze niet. Want de duivel neemt alleen maar…

De Kockere en Cneut hebben het schilderij van Bruegel “Dulle Griet” - te zien in het museum Mayer Vanden Bergh in Antwerpen, samen te boek gezet. En wel op meesterlijke wijze. Cneut gaf “Dulle Griet”, het oude schilderij, een nieuw elan, en de Kockere heeft het op meesterlijke wijze “leesbaar” gemaakt. Toch moeten tekst en illustraties samen gezien worden, en vertellen ze wat mij betreft elk hun verhaal. Op de achterplat van het boek staat een kleine versie van het schilderij, waarvan in het boek achterin, vermeldt staat dat dit “een schilderij was dat niet te schilderen viel”. Hoe schilder je zoveel boosheid? “Spookachtig” staat vermeldt. Dat is misschien wel zo. In elk geval: “Dulle Griet”, het schilderij, zal er nooit meer hetzelfde uitzien, na het lezen van dit boek.
Dulle Griet / Geert De Kockere en Carll Cneut.- Wielsbeke: De Eenhoorn, 2005