Van de ene op de andere dag kan hij zijn vriendin Heike, die in het Westen woont, niet meer zien of zelfs maar contact met haar opnemen. Hij kan ook niet meer naar zijn werk, en hij wordt in het Oosten, dat onder het bewind van de Sovjet Unie staat, met de nek aangekeken omdat hij als “Grensganger” in het Westen werkte. In het Oosten kan hij om die reden nog maar moeilijk aan werk komen.
Samen met zijn broer Rolf bedenkt hij plannen om naar het Westen te ontsnappen…
Marthe is in de tijd dat Julian 20 is, nog maar vier jaar. Wanneer zij in 1977 20 is, maakt ze deel uit van een leesclub die verboden boeken leest, samen met enkele vrienden en met haar broer Florian. Ze studeert aan de universiteit en ze werkt in een café. Maar dan krijgt de Stasi Florian en Marthe in het oog…
Sybille is 20 in 1989, en ze is opgegroeid bij haar grootouders. Ze werkt in een supermarkt, en is in stilte verliefd op Marco, een collega. Haar opa zegt niet zoveel meer, en vertoeft in een andere wereld. En dan krijgt haar oma een hersenbloeding, en veranderd alles voor Sybille. Zij ondervindt echt dat het regime in Oost-Duitsland mensen gevangen houdt, onder het mom van “in vrede leven.”
Aline Sax schreef vanuit drie standpunten, in drie verschillende tijden, het verhaal van drie familieleden. Vooraan in het boek staat een kaart waarop je kunt zien waar de drie verhalen zich afspelen. De stamboom vooraan is in eerste instantie een hulp om na te gaan hoe de familie eruitziet.
Tegelijk wordt er in de familie niet of nauwelijks over het verleden gepraat. Bij Marthe en Sybille manifesteert zich dat echt als een probleem: waarom mag er niet geweten zijn wat er met Julian en Rolf is gebeurd?
Dat Sax dat ook niet aan de lezer laat weten, zorgt ervoor dat er nogal wat giswerk blijft. Voor mensen die niet zo van een open einde houden is dit boek dan ook minder interessant. Als u daarenboven meer over de recente geschiedenis wil lezen, is dit boek van harte een aanrader.
Dit boek is er eentje over de recente geschiedenis, waar eigenlijk nog maar weinig over geweten is, maar ook iets dat moet vertelt worden. Denk je wanneer de Muur in 1961 gebouwd wordt dat het allemaal nog wel meevalt – mensen kunnen nog gewoon over de grens, maar worden wel al gecontroleerd – later lukt dat niet meer, en kan West Duitsland wel naar Oost-Duitsland kijken, omgekeerd lukt dat niet.
Tel hierbij de behandeling van mensen die het systeem “willen ondermijnen”, en je hebt een erg beklemmend boek, dat ondanks alles toch liefde en spanning in zich draagt, en moeilijk weg te leggen is.
Waarom is dit een boek voor iedereen? Omdat dit stuk recente geschiedenis nog weinig bekend is, en omdat jongeren van nu ook zouden weten wat er nauwelijks 30 jaar geleden eindigde… En voor volwassenen is dit een boek dat terugblikt op misschien wel een verleden waar ze ook mee te maken hadden, van verder af, of van dichterbij…
Grensgangers / Aline Sax.- Leuven : Davidsfonds Infodok, 2015.- 392p.- ISBN 978 90 5908 659 3 - 15+