zondag 15 mei 2016

Lovenswaardig, helaas wat ongeloofwaardig: Toegang geweigerd van Danny De Vos

In “Toegang geweigerd” gaat de veertienjarige Nick samen met zijn oudere zus Zoë en hun ouders op een all-in vakantie naar Griekenland. Het hotel, “Atlantis” staat op een plek vlakbij het strand. Op deze plek stranden op het moment dat het verhaal zich afspeelt, veel vluchtelingen.
Het boek begint thuis, waar Nick en Zoë absoluut geen zin hebben in een luxe-vakantie, Zoë nog minder dan haar broer. Maar hun vader ziet een vakantie als een gezinsmoment dat zolang mogelijk samen moet gevierd worden.
Bij aankomst in hotel Atlantis krijgen Nick en zijn familie al gauw te horen dat iedere toerist een toegangsbandje moet dragen, zodat ongenode gasten, lees: vluchtelingen, niet zomaar in het hotel binnen kunnen komen.

Tijdens een verkenningstocht ontmoet Nick buiten het hotel Zaïd. Hij is ook veertien, maar vluchteling. Nick besluit dat hij Zaïd wil helpen, en hij wil hem één dag vakantie laten vieren. Nick zal zijn plek als vluchteling innemen…

Het opzet van “Toegang geweigerd” is lovenswaardig: jonge lezers vanaf een jaar of elf een inkijk geven in hoe het leven van een vluchteling er uit kan zien.

De volwassenen in dit boek bevestigen de cliché’s die de ronde doen, zoals “Ze willen alleen maar profiteren”. Dat Nick en Zoë zich daarover boos maken pleit voor hen. Dat Nick, wanneer hij met zijn zus gaat waterfietsen, zich in zee laat vallen om zo te voelen hoe een vluchteling zich moet voelen wanneer die het vasteland probeert te bereiken is eerder lachwekkend, en geen moment geloofwaardig.

Anderzijds is het een lovenswaardige piste om het verhaal vanuit een veertienjarige toerist te vertellen. Dat deze veertienjarige wil helpen om iets aan de situatie van de vluchtelingen te doen is dat ook.

Maar het boek beklijft omwille van de ongeloofwaardigheid niet.
Het verzandt al snel in een avonturenverhaal wanneer blijkt dat Nick verdwenen is, terwijl er op de computer van het hotel staat dat Nick nog binnen is. Nick heeft met Zaïd geruild…

Deze ruil zorgt er ook voor dat Nick zich plotseling op de boot naar Athene bevindt, nadat hij eerder geprobeerd heeft om opnieuw het hotel binnen te komen met hulp van zijn zus. Zoë ziet zijn sms echter pas als het al te laat is.

Dat Danny De Vos de lezer door de ogen van Nick wil aantonen hoe het leven van een vluchteling eruitziet, ik wil het allemaal best geloven. Maar veel te vaak zijn Nick’s capriolen die van een puber die het allemaal goed zal bedoelen. Ik geloof ook zeer graag dat het boek met de beste bedoelingen is geschreven.

Voor jongere lezers zal dit boek vol wensvervullende elementen zitten. Dat een jongen van veertien een vluchteling wil helpen zal hen zeker aanspreken.
Maar ik zat geen moment compleet in het boek, de personages bleven louter papieren vrienden.

Ik vond Nick’s pogingen om Zaïd te helpen zelfs een beetje triest en naïef. Wanneer een oude man wordt afgetroefd op de boot naar Athene is zijn reflex: “Ik moet deze man helpen”. Allemaal mooi, maar het blijft allemaal wat te simpel. Wat hoopt Nick eigenlijk te bereiken?

Er is doorheen het hele boek geen moment voor zelfreflectie, en Nick doet maar wat. Dat stoort ongelooflijk. Misschien had zijn zeventienjarige zus wat meer op de voorgrond kunnen treden om haar broer wat rede bij te brengen. Dat dit nu niet gebeurde maakt dat ik helaas op mijn honger bleef zitten.

Toegang geweigerd / Danny De Vos.- Amsterdam : Ploegsma, 2016.- 151p.- ISBN 978 90 216 7590 9