Genoeg!

Gisteren schreef Floortje Zwigtman op Facebook haar “zelfmoordbrief”. Ze hekelt daarin het verdwijnen van De Leeswolf en de Leeswelp, waarbij vooral De Leeswelp het enige tijdschrift was dat nog recensies plaatste over Kinder- en jeugdliteratuur. Nu is er niets meer, als je ‘Literatuur zonder leeftijd' niet mee telt.

Maar laat ik u geruststellen: ik blijf volharden in de boosheid, zoals dat heet – al is het dan misschien “onder de grond”. Op mijn blog. Dat doe ik over anderhalf jaar tien jaar op deze plek. Alstublieft, heel graag gedaan. Ik wil u goesting doen krijgen in boeken, en ik wil u goesting doen krijgen om met uw kinderen op zoek te gaan naar boeken die hen aanspreken. Misschien vindt u hier zelf ook wel een boek waar u nog nooit over hebt gehoord. Dat zou goed kunnen.

Je hoorde mensen in het verleden wel eens zeggen dat jeugdliteratuur ondergronds gaat. Ik geloof dat dat klopt. In de reguliere pers verschijnt niets meer, of toch niets meer de naam “recensie” of beschouwing of noem het een hartverwarmer, waardig. Vaak worden flapteksten van boeken overgenomen, en daar moet je het dan mee doen. En dat terwijl er massa’s kinder- en jeugdboeken blijven verschijnen. Die massa, die getuigt een beetje van angst, merk ik. Heelder reeksen over een Loser, een Muts, en een schrijvende muis. Want misschien zit er weer een nieuwe bestsellerreeks in.  We gaan die toch niet willen missen?

En oh ja, die nieuwe mode is er ook nog: “Young Adult.” Boeken vaak met blitse omslagen, en boeken die eveneens tot een reeks behoren. Ik hoor wel eens zeggen dat mensen die iets jonger zijn dan ik, blij zijn met die “brug naar boeken voor volwassenen”. En die argumentatie snap ik zeer goed. Ook ik was ooit een vijftienjarige die een kaart “moest” in de bib, in de volwassenenafdeling, en op mijn 15^e wist ik helemaal niet waar ik moest beginnen zoeken, of WAT ik graag zou lezen. Dus greep ik terug op de boeken van Medisch Centrum West, of Langs de Kade, of Kartoucheke. Veilig, vond ik.  Ik wist helemaal mijn weg niet te vinden tussen de boeken voor volwassenen toen ik vijftien was. Dus ja, ik begrijp dat jonge mensen van nu blij zijn met dat tussengenre. Al was ik blij met “Kartonnen dozen” toen ik ongeveer 18 moet geweest zijn. En op mijn zestiende las ik verboden boeken van Herman Brusselmans.

Met een collega KJV-begeleider had ik het over het wat schrale aanbod dat de kinderboekenwereld nu treft. Reeksen, reeksen, vervolgen op successen, noem het, en het is er

. Er zou eens een bestseller moeten gemist worden. Maar ook kinderen worden ‘te veel van hetzelfde’ een keer moe.

Ik kan me best vinden in “Laat ze niet te veel dingen zien die te ver buiten hun leefwereld liggen,” als je daarnaast ook minder toegankelijke boeken zou kunnen aanbieden. Maar de slinger is al een tijdje doorgeslagen. En als acht- en negenjarigen, of tien tot twaalfjarigen afhaken, hoef je daarna ook geen young adultboeken meer aan te bieden, want dan ben je potentiële lezers al heel erg vroeg onderweg kwijtgeraakt.

En we vinden het toch zo belangrijk dat onze bloedjes van kinderen lezen? Alleen: mij maakt het toch wel voor een deel uit wat ze lezen.  Ik vind het heel normaal dat ik met de mij toegewezen kinderen op pad ga, dat ik voor hen, of samen met hen, op zoek ga naar boeken die iets verder van hen afstaan, maar waar ze wel verwonderd door worden. Of dromerig. En misschien gaan ze zelfs af en toe graag de griezeltoer op. Ik heb niets tegen een schrijvende muis van tijd tot tijd, net zoals ik niets heb tegen boterhammen met choco, van tijd tot tijd. Maar soms moeten kinderen gewoon mee witloof of spruiten of schorseneren eten. Dat is gezond.

“Mijn kleine snapt nog niets van dit boek!”

Daarom is het belangrijk om voor te lezen. Kinderen kunnen je dan vragen stellen, of je kan als voorlezer zelf proberen om iets wat je weet dat moeilijk zal zijn, verduidelijken tijdens het lezen. Of niet, en samen met het kind naar de prent kijken, die misschien verduidelijkt wat die moeilijke passage in het boek betekent. Moet u proberen. Zeer gezellig.