Sharmila is een meisje dat alles wil doen om pluimpjes te krijgen. Ze maakt zonder morren het huiswerk van klasgenoten die daarom vragen. Als ze al in bed ligt, en haar papa’s vragen of ze de vuilniszakken nog wil buiten zetten: ze doet het. Alles voor pluimpjes van anderen, alles om geliefd te zijn. Sharmila vindt zichzelf vaak een kip zonder kop. En vinden haar klasgenoten haar echt wel een fijne meid?
Daar komt ze achter wanneer ze na een gymles haar gympjes in de kleedkamer vergeten is: Haar klasgenoten vinden haar pathetisch en ze lachen haar vierkant uit. Daar schrikt ze heel erg van en ze verstopt zich op een wc tot de schooldag voorbij is.
Tijdens het naar huis gaan, ziet ze de echt populaire klasgenote Lotte op haar skateboard voorbijkomen. Zij is wel de laatste die ze wil zien, nu Sharmila weet hoe haar klasgenoten echt over haar denken. Wanneer Lotte haar opnieuw "Charmante Sharmila” noemt, wordt ze heel erg boos. Lotte wil het graag met haar uitpraten en pakt haar daarvoor bij haar armen. Maar dan… heeft Lotte plots een zak bloem in haar handen, en ze krijgt Sharmila niet meer wakker! Wat nu?
Sharmila van haar kant, weet intussen ook niet goed wat haar overkomt. Ze zit op een fiets en kijkt door de ogen van iemand anders. Die iemand is Bert, merkt ze. Hoe komt ze in Bert terecht? Ondertussen weet Lotte zich geen raad met het lichaam van Sharmila, maar ze krijgt hulp van Barbara Copernicus, die we nog kennen uit 'Plafondmeisje'. Ze werkt nu in haar eentje.
Samen brengen Lotte en Barbara het lichaam van Sharmila naar de knappe, maar gekke dokter Weyns. Hoewel hij meer dan een beetje getikt lijkt, blijft hij wel geloofwaardig. De dokter heeft wel iets van de Gebroeders Grimm, uit Kulderzipken, de reeks voor televisie, geschreven door Hugo Matthysen. Taalkronkels en- plezier was hun deel, net als meneer de mevrouw de koning(in), enzovoort. Ook dokter Weyns heeft zo’n taalplezierige kant, die hoewel knotsgek – “Heb erbarmen met mijn gevoelige gehoorzintuigen, politiewezen!” - eigenlijk heel gewoon is: “wie wil weten wat er in het etui steekt, moet het openmaken, mevrouw (…) ziet u ergens een ritssluiting? Neezeker, toch? Daarom moet ik zelf een opening ontwerpen, zodat we een blik in de mechaniek kunnen werpen.”
Fran Bambust heeft in 'Kussen helpt niet' veel te vertellen. Ze stopt met dokter Weyns veel humor in haar boek, maar de onderliggende boodschap, zonder drammerig over te komen gaat veel dieper. 'Kussen helpt niet' is nog meer dan 'Plafondmeisje' een boek over anders mogen zijn. Het gaat ook in op hoe het voelt als je in een verkeerd lichaam zit, zonder hier al te belerend over te zijn. “We zitten in een verkeerd lichaam” is het enige dat Bert en Sharmila één keer uitroepen. Het hoe en wat wordt wel verduidelijkt, vooral als Bert naar de wc gaat, en Sharmila dat maar niets vindt.
Tegelijk is het een actueel sprookje, nu Nederland nog maar net een nieuwe koning heeft, en mensen in België zich afvragen of Prins Filip klaar is om koning te worden. Alle mensen in het dorp werken voor het paleis, waarrond het hele dorp is gebouwd. De koningin ligt echter op sterven, waardoor haar zoon, prins Wiebert, snel koning zal moeten worden. Maar kan hij dat wel? En wat gaat hij met de Kroonorde doen? Die vindt het vanzelfsprekend maar niets en broedt op een plannetje. Een snood plannetje. Hierdoor krijgt de lezer een flinke portie actie voorgeschoteld, met een dosis geheimzinnigheid, want wie er in de Kroonorde werkt, wordt pas na een hele tijd een beetje duidelijker.
Fran Bambusts personages bezitten allemaal een flinke dosis eerlijkheid. Ze zijn stukken minder karikaturaal dan de personages uit 'Plafondmeisje'. Dat boek was grappig, eveneens over anders zijn. 'Kussen helpt niet' is grappig, maar de personages gaan verder dan dat ze alleen maar grappig en gek zijn, dokter Weyns is misschien de enige die alleen maar gek en grappig is.
Sharmila leert Bert nu ze in zijn lichaam zit, veel beter kennen: hij leest graag: alles, zo lijkt het wel. En hij heeft een hemelbed. En dat terwijl hij op school nooit over boeken praat, maar meepraat over voetbal. “Er is nog veel dat jij over mij niet weet”, is Berts antwoord. En vindt Lotte Sharmila ook echt wel zo’n saaie trien? Of heeft ze zich ook in haar vergist?
'Kussen helpt niet' is een grappig, maar heerlijk meerlagig boek.
Kussen helpt niet / Fran Bambust.- Hasselt : Clavis, 2013.- 134p.- 978 90 448 1901 4.- 11+
(Dit stuk verscheen eerder ook op ZIZO-online)