vrijdag 24 juli 2009

Help! Kinderen lezen Geronimo Stilton graag!


Is er nu een probleem?

Er is volgens mij niet echt iets om je zorgen over te maken. Als gepassioneerd jeugdboekenlezer weet ik nog goed met welke boeken ik zelf ben groot geworden, en ik zeg dat nu ook liever niet meer hardop. Maar toch: Geronimo Stilton is OVERAL en wordt aanzien als hét middel bij uitstek om graag te lezen: “er zijn nu boeken in huis bij mensen bij wie anders nooit een boek in huis zou komen” is een vaak gehoorde opmerking. “Als ze maar lezen”. En daar zit het probleem. Als opvoeder, ouder, familielid van je kind ligt hier een groot deel van je eigen verantwoordelijkheid: “de helpende volwassene” waarover Aidan Chambers het zo vol vuur heeft.

Autoriteit

Aidan Chambers is een autoriteit op het gebied van leesbevordering en leesplezier aanwakkeren bij kinderen, maar hij verliest ook de helpende volwassene niet uit het oog: deze mensen zijn namelijk redelijk cruciaal voor hem. Hij gaat ervan uit dat je als helpende volwassene je kind helpt zoeken naar boeken, en dat je niet “blijft steken” in een bepaald genre. (“De Leesomgeving” en “Vertel Eens” zijn twee absolute must-haves).

Snoep, boterhammen met choco en frietjes

Natuurlijk ben je als ouder wat mij betreft niet verplicht om even gepassioneerd te zijn door kinderboeken als ik wél ben, maar kennis van het jeugdboekenlandschap zou mogen. Zodat je als ouder niet OOK blijft steken in “waw, Geronimo Stilton is geweldig!” Want dat is NIET het geval. Geronimo Stilton en aanverwanten (Paul van Loon, Marc De Bel, Carry Slee, de Girls Only reeks van Clavis, …) zijn lekkere snoepjes. Maar laat je je kind een hele week snoepen, of zelfs maar de hele dag door, omdat je kind nu eenmaal graag snoept? Zet je hem/haar elke dag frietjes voor of spaghetti omdat kindlief daar nu eenmaal dol op is? Nee toch?

Volwassenen versus kinderen

Jawel, NATUURLIJK mag een volwassene graag een Geronimo Stilton-boek lezen ; toch is het net hier dat de schoen wringt: wanneer je ALLES wat het kind doet, als volwassene OOK gaat doen, om hip en trendy te zijn, om te scoren bij je kind, dan gaat er volgens mij iets mis. Het kind moet zich namelijk ferm willen afzetten tegen de “zeurende volwassene”. Als volwassene is het nodig om kinderen te begeleiden naar een volwassen leven, waarin (voor mij) boeken, goede boeken een (centrale) plaats krijgen. En jawel hoor: ook ik ben begonnen met kilo’s babysittersclubboekjes, die vroeger ook elke week leken te verschijnen, en te vinden waren tussen de groenten en het fruit in de supermarkt. De olijke tweeling? Ik ken Ellis en Thelma en hun tweelingbroertjes “De Lou-Lou” maar al te goed. En George, Julian, Dick, Annie en de hond Timmy? “De Vijf”? Count me in! In zekere zin herhaalt de geschiedenis zich volgens mij gewoon, maar bekijk ik dat nu gewoon net even anders. En maar goed ook.

Wat met de rol van de media?


Hier gaat het wat mij betreft pas echt grondig mis, de laatste jaren, dat is op z’n minst kwalijk te noemen. Je kan mij er echt niet van overtuigen dat er enkel – in chronologische volgorde, te starten bij de Boekenbeurs in Antwerpen, Sinterklaas / Sint-Maarten, Kerstmis en bij het begin van de zomervakantie massa’s kinderboeken verschijnen. Want enkel dàn, en dan moet je er vaak nog naar zoeken: hoewel - gewoonlijk op de achterste pagina van de boekenbijlage – heb je dan een kerkhofje met “signalementen” van kinderboeken. En dat is ruim onvoldoende wil je als ouder je weg vinden BUITEN Geronimo Stilton en zijn nevenfiguren om, want die worden in de boekhandel op je gestort. Je moet al bijna een abonnement nemen op de “Leeswelp” om iets over het jeugdboekenlandschap te weten te komen. (Vlabin-VBC, te vinden in de openbare bibliotheek). Of je kunt weblogs en websites raadplegen. Meer hierover aan het eind van dit stuk.

Wat kunnen kinderen dan lezen?

Ga samen op zoek naar boeken die zowel van ver als van dichtbij met “muizen” te maken hebben, lees Junglebook voor, of kijk voor mijn part zelfs naar de Disney versie van Kiplings boek, laat hen kennismaken met “De gelaarsde kat”, misschien pikken kinderen dan wel op dat “Het kasteel van Markies Kattebas” een allusie kan zijn op “De Markies van Carrabas” uit het sprookje, over een wel heel slimme sprekende kat… Ook websites rond kinder- en jeugdliteratuur kunnen nuttig zijn…

Een lijstje met muizen, dichtbij over veraf…

Despereaux / Kate DiCamillo en Philip Hopman (ook verfilmd):
Kan dat, een muis die verliefd wordt op een prinses?

Ontplof! / Katharina Van Cauteren
Is deze muis wel een echte muis?

Man en muis / Paul Biegel
Een boek over een muizenplaag bij een oude alleenstaande man, die dankzij zijn Apple-computer en computermuis “Almachtig” toch aan het leven deelneemt.
(deze boeken hebben in de bibliotheekcatalogus het label 9+

De Gelaarsde kat / Perrault
Over een wel heel slimme kat…

Junglebook/ Rudyard Kipling (ook verfilmd door Disney)
Over het mensenkind dat wordt grootgebracht in de wildernis…

De GVR / Roald Dahl
Dit heerschap heeft zulke grote oren dat hij de muizen hoort rondhollen!

De Heksen / Roald Dahl
Heksen kunnen mensen in muizen omtoveren! Berg je!

*De Leesomgeving / Aidan Chambers
*Vertel Eens / Aidan Chambers
*Leeskracht! : Een gids over literaire competentie op school

Enkele websites voor het zoeken naar boeken…

Jeugdliteratuur.org

met boekentips, een bibliotheek waarin je opzoek kunt naar boeken, auteursportretten en nieuws uit jeugdboekenland.

Pluizuit

Zes mensen pluizen voor jou jeugdboeken uit. Een must!


Leesplein

Site onderverdeeld in luikjes, van peuterplein tot jeugdboekenplein: je zegt het maar!

Kjoek

Weblog en vraagbaak over kinderboeken van Richard Thiel

nog zoekhulp