dinsdag 28 oktober 2008

25 jaar Bart Moeyaert

De foto in de bib te L.

Ik wil dit stuk wijden aan "25 jaar Bart Moeyaert" en niet aan "25 jaar ‘Duet met Valse noten'". Ik geloof dat een hulde echt wel gepast is.
Ik ben 13 en op internaat. Dat internaat is achterafgezien helemaal niet zo erg als wordt beschreven in boeken over internaten. Echt niet. We mogen elke drie weken naar de bibliotheek te L. Een van de eerste boeken die ik daar ontleen gaat over weerwolven en heet "Het duvelsjong" en is geschreven door Ton van Reen. (Dat boek staat nu gered van de afvoer in de bib, in mijn boekenkast - heerlijk! Nog steeds.) Wat ontleende ik nog? Dat ik het niet weet: om de drie weken een voorraadje. Ooit één keer een boete gehad: we waren met z'n allen vergeten om ons driewekelijkse bezoek aan de bib te brengen...
Wat is dat nu, die bib te L.? Een klein ding, met een trap naar boven, naar de kinderafdeling. Onderaan die trap aan de muur: auteursfoto's. Waarvan eentje ene Bart Moeyaert is. Was dat even een knappe kop! Die knappe kop heeft ervoor gezorgd dat ik zijn boeken ben gaan lezen. En ze prompt goed vond: want of je iemand nu knap vindt of niet: dat wist ik op mijn dertiende echt ook wel: als ik een boek niet goed vind, doet die knappe kop daar niets aan. En toch. Het eerste boek dat ik van Bart Moeyaert heb gelezen was "Suzanne Dantine". Dat boek is me na al die tijd veel dierbaarder dan dat "Duet met valse noten" dat is. Omdat "Suzanne Dantine" een boek is dat ik drie keer heb moeten lezen voor ik begreep wat ik las, en pas later doorhad dat het boek met flashbacks werkte. Ook "Terug naar Af" met de 15 jarige Mattias Brandt (als ik later een zoon heb, heet ie gegarandeerd Mattias!) als hoofdpersonage. Mattias: de eenling, dromer (met dank aan de achterflap van het boek). Mattias, de veellezer en wiskunderamp, net als ik. Een onzeker iemand - zo lijkt het, en daardoor voor mij destijds een spiegel.
Iedereen op school wist intussen dat ik fan was van een schrijver, en ik werd weleens bedolven onder artikels uit allerhande blaadjes, van Bart. Ook: een handgeschreven "Kus me" postkaart, van Bart, voor mij. "Blij met al die lovende woorden over mijn boeken", zo schreef hij.
"Duet met valse noten" is pas later in mijn - toen één miezerig plankje boven mijn bed - boekenkast belandt. Meer omdat ik vond dat ik alles van Bart Moeyaert "moest" hebben, merkte ik. Ik vond (en vind) dat helemaal niet het beste van Bart Moeyaert. Die eer valt volgens mij "Terug naar af" te beurt, als we het over zijn oudere werk hebben. Maar wanneer ik nu terugkijk, als volwassene - heel erg geïnteresseerd in jeugdliteratuur - is "Duet met valse noten" wanneer je bedenkt dat Bart toen pas 19 was, wel goed geschreven. En uit het leven gegrepen. Maar: ik laat de 25 jarige jubileumversie van "Duet met valse noten" aan mij voorbijgaan, net als de druk voor 20 jaar Bart Moeyaert, vijf jaar geleden. Omdat ik vind dat ik met de zevende druk - in mijn (die intussen 4 grote kasten beslaat) boekenkast, een van de mooiste uitgaven van "Duet met valse noten" in mijn kast heb, met Lander die wat mij betreft "de bink" is, die André Sollie ervan heeft gemaakt, en een lief lachende Liselot. Ook: wanneer Liselot en Lander elkaar beter hebben leren kennen, en Liselot merkt dat Lander op toneel zit, schrijft ze hem briefjes, die beantwoordt worden (in één van die briefjes stond er een hartje achter haar naam...). Die briefjes zijn van beide kanten nog echt "geschreven", en die authenticiteit mis ik in andere drukken.
Het luisterspel, met liedjesteksten van André Sollie - daar is ie weer! - (het cassetteje is helaas verdwenen in de tijd...), de musical van "Duet met valse noten", ik heb ze allebei gezien, gehoord, en graag.
Lena, mijn alterego op het internet, is ook niet lukraak gekozen, helemaal niet. Ook "Kus me" doet iets met me, het laat me warm worden, ook wanneer ik het boek in de winter lees. Ik heb pas veel later ontdekt dat er zowaar is geknoeid met de scènes. Maar verder doet die fout gelukkig niets af aan het verhaal, dat me af en toe naar adem doet snakken, met zoveel herkenning.
Mijn biecht:Ik zou - mocht ik die foto in de bib van L. niet zijn tegengekomen, die foto van Bart Moeyaert onderaan de trap naar de jeugdafdeling - nooit de jeugdboekminnende, passionele mens zijn geworden die ik nu wel ben. Of wat één auteur met de rest van je leven kan doen...